Cánh Chim Non II - TRỊNH CHÍ

Truyện ngắn của Trinh Chí

3

- Lê văn Phong, xuống văn phòng có việc cần.

Giang đọc xong, giao mảnh giấy cho người tùy phái. Ông ta bước ra cửa đứng chờ. Phong xếp tập lại, bước theo. Đôi mắt thằng bé nhuốm buồn. Giang tiếp tục giảng bài nhưng hình như chàng không còn hứng khởi nữa. Tự nhiên chàng thấy hơi khó chịu. Chàng mở sổ ra, gọi đọc bài.

Một lúc sau, Phong trở vô, gương mặt đầm đìa nước mắt. Phong lặng lẽ về chỗ ngồi lấy tập ôm vào nách, rồi bước lên chỗ Giang:

- Thưa thầy em về.

Giang ngước lên nhìn nó:

- Sao em về sớm vậy?

- Thưa thầy… em bị đuổi học.

Chàng ngạc nhiên:

- Sao em bị đuổi?

- Thưa… em chưa đóng học phí.

- Hôm nay mười lăm tây rồi mà sao em chưa đóng?

- Thưa thầy hôm đầu tháng má em cho tiền đóng nhưng em lỡ… đánh bài thua hết rồi. Bây giờ em không dám xin nữa, sợ má rầy.

Một cơn giông giận dữ nổi lên trong lòng Giang. Chàng muốn đánh cho thằng bé mấy tát tai, nhưng chàng đã giữ kịp. Giang cố lấy lại sự bình tĩnh:

- Thầy không ngờ em lại hoang đàng đến thế! Mới bây lớn mà đã cờ bạc rồi. Mai mốt lớn lên không biết em sẽ hư đốn đến bực nào nữa. Chắc có nước đi ăn trộm ăn cướp quá thôi… Đuổi là phải lắm mà.

Cơn giận lại nổi lên, chàng bước về phía tấm bảng, cầm chiếc roi mây lại, quất vào mông Phong hai cái thật mạnh. Thằng bé vẫn khóc không thành tiếng, nó chỉ thút thít thôi. Giang ra lệnh cho thằng bé, giọng chàng cứng như sắt nguội:

- Lại quì kia!

Giang tiếp tục giảng bài. Lúc sau, cơn giận của chàng nguội dần. Chàng cho phép Phong về chỗ. Thằng bé vừa ngồi xuống bàn thì ông hiệu trưởng bước vào. Gương mặt hầm hầm, ông quát hỏi:

- Có em Lê văn Phong đây không?

Phong rụt rè đứng dậy.

- Tôi đã đuổi rồi, sao “trò” còn ở đây? Đi học mà không đóng tiền thì học làm gì cho nhục nhã. Ra khỏi lớp mau! Ai cho phép “trò” ngồi đó?

Thằng bé lặng thinh. Giang đỡ lời nó:

- Thưa ông hiệu trưởng, tôi đã đánh em Phong rồi. Xin ông cảm phiền cho em ấy học lại, mai mốt rồi em ấy sẽ đóng.

Ông hiệu trưởng càng giận thêm:

- Đó không phải là việc của thầy. Tôi đã nói một là một, hai là hai, không bao giờ thay đổi. Nó đã khất bao nhiêu lần rồi, bây giờ tôi không thể nào để được nữa.

- Xin ông hiệu trưởng cho em ấy khất một lần này nữa thôi. Nếu không có, ngày mốt tôi sẽ đóng thế cho em ấy.

- Anh đừng năn nỉ vô ích. Nếu anh không muốn dạy trường này nữa thì thôi, tôi sẽ nhờ người khác.

Giang giận đến tím mặt. Chàng cảm thấy nhục nhã vô cùng trước lũ học trò nhỏ bé của chàng. Chàng muốn bước ra khỏi lớp học ngay từ giờ phút này. Chàng không còn thấy có một cái gì ràng buộc chàng phải ở lại. Nhưng những ánh mắt thơ ngây mang đầy màu xanh hy vọng đang ngước nhìn chàng như muốn năn nỉ chàng ở lại khiến chàng không đủ can đảm bước đi. Giang không sợ đói, nhưng chàng thương lũ học trò nhỏ. Chúng đã mến chàng như một người cha, một người anh ruột thịt của chúng, chàng bỏ đi sao đành. Cơn giận ngoi lên đến tận cổ nhưng chàng cố đè nén xuống. Giang lặng thinh không nói. Người ta đã nhục mạ chàng trước lũ học trò của chàng, chỉ vì chàng quá nghèo, chỉ vì chàng là một thằng đi làm mướn, không hơn không kém. Giang cảm thấy tự ái của mình đã chai đá rồi, không còn biết phản ứng gì nữa hết. Lần đầu tiên bước chân vào đời, chàng đã dẫm phải một chiếc gai nhọn, vô cùng nhức nhối, nhưng chàng không thể nào gỡ ra được…

Ông hiệu trưởng ra lệnh cho Phong một lần nữa bước ra khỏi lớp. Nét mặt ông vẫn hầm hầm như muốn ăn tươi nuốt sống thằng bé. Đôi mắt ông long lên như mắt con chim cú, trông thật dễ sợ. Thằng bé sợ hãi, dáng rụt rè, từ từ ôm chồng sách mà nó vừa đặt xuống lúc nãy, chưa kịp mở ra biên một chữ nào. Chân Phong run run, nó bước những bước thật ngắn và nhẹ nhàng như những bước chân của một con mèo hoang. Thằng bé vòng tay chào Giang rồi chào ông hiệu trưởng. Giang nhìn theo chiếc bóng nhỏ bé của nó đang lầm lũi bước ra khỏi lớp. Đôi vai nó rung lên theo từng đợt nức nở. Thằng bé quay lại nhìn Giang một lần cuối cùng. Trông thấy ánh mắt đầy lệ của thằng bé, chàng vội quay đi, không dám nhìn nữa. Giang khẽ thở dài… Từ nay, thầy không còn gặp em nữa Phong ơi! Em đừng buồn thầy nghe Phong! Thầy đánh em là muốn cho em đừng có dại dột như vậy nữa, chứ lúc nào lòng thầy cũng thương mến em như một đứa em ruột của thầy. Thầy có thù hận gì em đâu… Thầy không có quyền gì hết. Thầy chỉ là một kẻ đi làm mướn mà thôi. Giang muốn chạy theo thằng bé dù chàng cũng chẳng biết là mình sẽ làm gì để giúp đỡ Phong… Nhưng chẳng hiểu sao chàng lại thấy ngần ngừ, không dám quyết định. Ông hiệu trưởng đã bước ra khỏi lớp lúc nào chàng cũng không hay. Một hồi chuông vang lên báo hiệu hết giờ học. Chàng nhìn xuống lớp, những ánh mắt màu xanh như ngọc biếc đang nhìn chàng ngấn lệ. Giang khẽ buông tiếng thở dài. Giọng chàng nặng trĩu:

- Các em về.

4

Ngay buổi trưa hôm Phong bị đuổi, Giang đã quyết định. Lúc tan học, Giang lên gặp ông hiệu trưởng. Chàng nói cho ông ta biết là chàng không thể tiếp tục công việc được nữa. Ông hiệu trưởng lạnh lùng chấp thuận điều ấy, không một lời năn nỉ chàng ở lại. Mặc dù Giang rất thương lũ học trò nhỏ bé của chàng, nhưng danh dự đã bị đánh mất, Giang không thể nấn nuối ở đó. Chàng phải ra đi. Dù là sẽ đi đâu, Giang cũng không cần biết. Giang chỉ biết một điều là chàng không muốn thấy cái con người lý tài, vô nhân ấy nữa.

Mấy hôm nay, chàng lại tiếp tục lê tấm thân đi tìm việc làm. Chưa một nơi nào nhận lời Giang. Càng nghĩ đến tương lai, chàng càng thêm lo âu. Một viễn ảnh mờ mịt đang chờ đợi chàng.

Giang đưa mắt nhìn ra sân một cách bâng quơ, không mục đích. Một bóng trắng nhỏ bé bỗng hiện ra trước mắt chàng. Chiếc bóng ấy tiến dần đến chỗ Giang, chàng nhận ngay ra Tuấn, một đứa học trò của chàng, bạn thân của Phong.

- Em đi đâu mà có vẻ hấp tấp vậy Tuấn?

- Thưa thầy… thưa thầy…

- Sao? Có gì vậy? Bình tĩnh nói cho thầy nghe coi.

- Thưa thầy… Phong bỏ nhà ra đi hôm qua.

- Sao vậy?

Tuấn chậm rãi đáp, giọng ngập ngừng:

- Từ hôm bị ông hiệu trưởng đuổi, ngày nào Phong cũng bị ba nó với dì ghẻ nó đánh mắng luôn. Má Phong mất khi nó mới ba tuổi nên nó ở với ba nó và dì ghẻ đó thầy. Hôm qua, Phong nói với em là nó chịu hết nổi cảnh gia đình rồi, nên Phong đã… bỏ nhà ra đi.

Giang sững sờ:

- Tội nghiệp cho Phong quá. Nhưng… em có biết Phong hiện giờ ở đâu không?

- Thưa thầy không ạ. Phong chỉ nói với em là nó sẽ tìm một nơi nào đó giúp việc cho người ta để sống qua ngày. Nó không còn hy vọng gì để cắp sách đến trường nữa. Phong còn nói lâu lâu nó sẽ về thăm em. Nhưng nó bảo em đừng tìm nó làm gì, nó không muốn gặp một người thân yêu nào nữa hết. Nó nhờ em đến nhà thầy, thưa cho thầy biết và xin thầy đừng giận nó.

- Tội nghiệp Phong! Thầy có giận Phong bao giờ đâu. À! Đúng ra thì hôm đó thầy cũng có giận nó thật nhưng xong rồi thì thôi… Thầy thương các em như ruột thịt của thầy, đời nào thầy lại giận lâu như vậy.

Rồi như chợt nhớ ra một điều quan trọng, chàng hỏi Tuấn:

- À! Mà em có biết Phong nó chơi cờ bạc gì không? Bài cào, xì dách hay xóc dĩa?

Tuấn hơi lúng túng:

- Thưa thầy… không phải thế…

- Chứ bài gì? Em nói cho thầy biết coi.

- Thưa thầy… em đã hứa với Phong là em không bao giờ nói với thầy.

- Em coi trọng Phong hơn thầy sao? Em cứ nói cho thầy biết đi, thầy hứa là thầy sẽ không rầy Phong mà. Em thương bạn em thì em phải nói cho thầy biết rõ, để thầy khuyên Phong chứ. Em muốn Phong phải hư hỏng hoài sao?

- Nhưng thưa thầy, bây giờ Phong đâu còn đi học nữa.

- Bộ thầy không gặp lại Phong sao? Thầy sẽ đi tìm ngay bây giờ đây. Em hãy nói cho thầy biết đi.

Tuấn đứng lặng yên thật lâu. Đầu óc nó đang rối bời lên. Chưa bao giờ nó thấy khó xử đến như vậy. Những hôm thầy giáo cho những bài toán nát óc, Tuấn suy nghĩ cả buổi cũng chưa ra mà nó cũng không thấy có bài toán nào khó khăn cho bằng bài toán này! Có nên nói tất cả sự thật cho thầy giáo không? Hay là im lặng để giữ trọn lời hứa với một đứa bạn thân. Phong ơi, tao sẽ phản bội mày, tao sẽ nói cho thầy giáo biết rõ hết. Bởi vì, tao thương mày. Sự hy sinh của mày đã to lớm lắm rồi, mày đừng bắt tao nói dối nữa. Thầy giáo không bao giờ giận mày đâu. Thầy sẽ thương yêu mày hơn. Tao không có quyền im lặng nữa. Tao không muốn thầy có những ý nghĩ không tốt về mày. Mày đừng giận tao nghe Phong?

- Thế nào? Em đã suy nghĩ kỹ rồi phải không? Nói cho thầy biết được chưa?

Tiếng thầy giáo như kéo Tuấn ra khỏi một giấc mơ. Nó đáp giọng run run đầy vẻ cảm động:

- Thưa thầy… được.

- Phong chơi gì nào?

- Thưa thầy, Phong không có chơi cờ bạc gì hết.

Giang hơi bực mình:

- Chớ Phong làm gì mà hết mấy trăm bạc một lúc?

- Thưa thầy, hôm thầy bị bệnh, ba Phong cho tiền nó đóng học phí, nó không đóng mà… lấy tiền ấy mua cam rồi rủ tụi em cùng đến biếu thầy. Tụi em định sẽ xin ba má tiền để trả lại cho Phong đóng học phí. Nhưng tụi em chưa xin ba má được thì Phong bị thầy hiệu trưởng đuổi học…

Giang như một người bừng tỉnh cơn mê! Chàng không biết nói gì hơn, chỉ thốt được hai tiếng “Trời ơi!” rồi đứng lặng thinh. Phong ơi! Em tha lỗi cho thầy nghe Phong. Em hoàn toàn không có lỗi gì hết mà người có lỗi chính là thầy. Thầy đã đánh oan em, thầy đã đánh một đứa học trò hiếu thảo nhất, ngoan ngoãn nhất của thầy. Lương tâm thầy đang áy náy, đang dằn vặt thầy đây, em biết không? Thầy phải làm sao để chuộc lại lỗi lầm hở em? Thầy cảm thấy xấu hổ quá! Càng nghĩ đến những lằn roi mà thầy đã quất lên da thịt hồng tươi của em, thầy càng thấy mình dã man vô cùng. Em đừng giận thầy nghe Phong! Thầy sẽ đi tìm em ngay từ bây giờ đây, với bất cứ giá nào. Chừng nào tìm ra em thầy mới trở về gian nhà này… còn không, thầy sẽ đi luôn.

Giang đã khóc tự lúc nào chàng cũng không hay. Lau nước mắt xong, chàng lẳng lặng bước ra khỏi cửa. Tuấn bước theo thầy giáo.

Chiều đang xuống dần, trên cành cây mận chỉ còn thoi thóp những giọt nắng vàng long lanh.

Trinh Chí

(Trích từ bán nguyệt san Tuổi Hoa số 128, ra ngày 1-5-1970)

________________________________________________________________________

Chân thành cám ơn Đèn Biển đã sưu tầm và đánh máy.